دسترسی سریع
ارتباط با استاد
پشتیبانی فنی

تعریف جامع امنیت سایبری در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی (Industrial Automation Systems - IAS)

امنیت سایبری در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی (IAS) به مجموعه‌ای از تدابیر، فناوری‌ها، فرآیندها و سیاست‌هایی گفته می‌شود که برای حفاظت از این سیستم‌ها در برابر تهدیدات سایبری طراحی شده‌اند. هدف اصلی، تضمین تداوم کارکرد، ایمنی، قابلیت اطمینان و محرمانگی سیستم‌های کنترلی و عملیاتی در محیط‌های صنعتی است.

IASها شامل مجموعه‌ای گسترده از سیستم‌ها و دستگاه‌ها هستند که در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، تولید، انرژی، حمل و نقل و غیره به کار می‌روند. این سیستم‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

  • سیستم‌های کنترل توزیع‌شده (Distributed Control Systems - DCS): برای کنترل فرآیندهای پیچیده در مقیاس بزرگ.
  • کنترل‌کننده‌های منطقی برنامه‌پذیر (Programmable Logic Controllers - PLC): برای کنترل ماشین‌آلات و فرآیندهای گسسته.
  • سیستم‌های نظارت و گردآوری داده (Supervisory Control and Data Acquisition - SCADA): برای نظارت و کنترل از راه دور فرآیندها و تجهیزات.
  • سیستم‌های رابط ماشین و انسان (Human-Machine Interfaces - HMI): برای تعامل اپراتورها با سیستم‌های کنترلی.
  • شبکه‌های صنعتی: شبکه‌های ارتباطی که دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف را به هم متصل می‌کنند (مانند Modbus، Profibus، Ethernet/IP).
  • سیستم‌های مدیریت دارایی‌های صنعتی: برای ردیابی و مدیریت تجهیزات و دارایی‌های صنعتی.

چرا امنیت سایبری در IAS مهم است؟

  • حفاظت از جان و مال: حملات سایبری می‌توانند منجر به خرابی تجهیزات، انفجار، آتش‌سوزی و سایر حوادث خطرناک شوند که جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازند.
  • جلوگیری از اختلال در تولید و خدمات: حملات می‌توانند باعث توقف تولید، اختلال در زنجیره تامین و از دست رفتن درآمد شوند.
  • حفاظت از اطلاعات حساس: سرقت اطلاعات محرمانه مانند فرمول‌های تولید، طرح‌های مهندسی و اطلاعات مشتریان می‌تواند به رقبا کمک کند یا برای باج‌گیری استفاده شود.
  • حفظ اعتبار: حملات سایبری می‌توانند به اعتبار یک سازمان آسیب بزنند و اعتماد مشتریان و سهامداران را از بین ببرند.
  • رعایت مقررات: بسیاری از صنایع ملزم به رعایت استانداردهای امنیتی خاصی هستند.

اجزا و ساختار پیاده‌سازی امنیت سایبری در IAS

پیاده‌سازی امنیت سایبری در IAS یک فرآیند پیچیده و چندلایه است که شامل موارد زیر می‌شود:

  1. ارزیابی ریسک:

    • شناسایی دارایی‌های حیاتی (Critical Assets): تعیین سیستم‌ها، دستگاه‌ها و اطلاعاتی که برای عملکرد سازمان ضروری هستند.
    • شناسایی تهدیدات: شناسایی انواع تهدیدات سایبری که ممکن است IAS را هدف قرار دهند (مانند بدافزارها، حملات DDoS، حملات فیشینگ، تهدیدات داخلی).
    • ارزیابی آسیب‌پذیری‌ها: شناسایی نقاط ضعف در سیستم‌ها، شبکه‌ها و فرآیندهای امنیتی.
    • تعیین احتمال و تاثیر: تعیین احتمال وقوع هر تهدید و تاثیر آن بر سازمان.
  2. تدابیر امنیتی فنی:

    • Segmentation: تقسیم شبکه صنعتی به بخش‌های جداگانه برای محدود کردن دامنه حملات.
    • Firewall: استفاده از فایروال‌ها برای کنترل ترافیک ورودی و خروجی شبکه.
    • Intrusion Detection/Prevention Systems (IDS/IPS): استفاده از سیستم‌های تشخیص و جلوگیری از نفوذ برای شناسایی و مسدود کردن فعالیت‌های مخرب.
    • Anti-Malware: نصب و به‌روزرسانی نرم‌افزارهای ضد بدافزار بر روی سیستم‌ها.
    • Patch Management: به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها برای رفع آسیب‌پذیری‌ها.
    • Authentication and Authorization: استفاده از مکانیزم‌های قوی احراز هویت و تعیین سطوح دسترسی مناسب برای کاربران.
    • Encryption: رمزنگاری داده‌های حساس در حالت انتقال و ذخیره‌سازی.
    • Security Information and Event Management (SIEM): جمع‌آوری و تحلیل لاگ‌ها و رویدادهای امنیتی برای شناسایی و پاسخ به تهدیدات.
    • Hardening: پیکربندی امن سیستم‌ها و دستگاه‌ها برای کاهش سطح حمله.
  3. تدابیر امنیتی سازمانی:

    • Security Policies and Procedures: تدوین و اجرای سیاست‌ها و رویه‌های امنیتی جامع.
    • Security Awareness Training: آموزش کارکنان در مورد تهدیدات سایبری و نحوه شناسایی و گزارش آن‌ها.
    • Incident Response Plan: تدوین و اجرای یک طرح پاسخ به حادثه برای مدیریت و بازیابی از حملات سایبری.
    • Vulnerability Management Program: اجرای یک برنامه مدیریت آسیب‌پذیری برای شناسایی، ارزیابی و رفع آسیب‌پذیری‌ها.
    • Change Management: اجرای یک فرآیند مدیریت تغییر برای کنترل تغییرات در سیستم‌ها و شبکه‌ها.
    • Physical Security: تامین امنیت فیزیکی تجهیزات و تاسیسات صنعتی.
    • Third-Party Risk Management: ارزیابی و مدیریت خطرات امنیتی مرتبط با تامین‌کنندگان و پیمانکاران.
  4. نظارت و ارزیابی مداوم:

    • Security Audits: انجام ممیزی‌های امنیتی دوره‌ای برای ارزیابی اثربخشی تدابیر امنیتی.
    • Penetration Testing: انجام تست نفوذ برای شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و ارزیابی مقاومت سیستم‌ها در برابر حملات.
    • Vulnerability Scanning: انجام اسکن آسیب‌پذیری برای شناسایی آسیب‌پذیری‌های شناخته‌شده در سیستم‌ها و شبکه‌ها.
    • Performance Monitoring: نظارت بر عملکرد سیستم‌ها و شبکه‌ها برای شناسایی فعالیت‌های غیرعادی.
  5. استانداردها و چارچوب‌های امنیتی:

    • NIST Cybersecurity Framework: یک چارچوب جامع برای مدیریت ریسک سایبری.
    • ISA/IEC 62443: مجموعه‌ای از استانداردها برای امنیت سایبری در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی.
    • NERC CIP: مجموعه‌ای از استانداردهای امنیتی برای صنعت برق.

نکات کلیدی در پیاده‌سازی امنیت سایبری در IAS:

  • رویکرد لایه‌ای (Defense in Depth): استفاده از چندین لایه امنیتی برای ایجاد یک دفاع قوی در برابر حملات.
  • مدیریت ریسک: تمرکز بر شناسایی و کاهش ریسک‌های حیاتی.
  • آگاهی و آموزش: آموزش کارکنان در مورد تهدیدات سایبری و نحوه پاسخ به آن‌ها.
  • همکاری: همکاری بین تیم‌های IT و OT برای ایجاد یک استراتژی امنیتی جامع.
  • به‌روزرسانی مداوم: به‌روزرسانی مداوم سیستم‌ها و تدابیر امنیتی برای مقابله با تهدیدات جدید.

با پیاده‌سازی یک استراتژی امنیتی سایبری جامع و چندلایه، سازمان‌ها می‌توانند از سیستم‌های اتوماسیون صنعتی خود در برابر تهدیدات سایبری محافظت کنند و از تداوم کارکرد، ایمنی و قابلیت اطمینان آن‌ها اطمینان حاصل کنند.

سرفصل کلی سرفصل دوره آموزشی امنیت سایبری در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی (IAS)

 

مقدمه و مبانی

  • مقدمه‌ای بر امنیت سایبری در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی (IAS)
    • تعریف IAS و اجزای آن (DCS، PLC، SCADA، HMI و غیره)
    • اهمیت امنیت سایبری در IAS و تاثیر آن بر صنایع مختلف
    • چالش‌ها و ملاحظات خاص در امنیت سایبری IAS
    • مروری بر حوادث امنیتی سایبری گذشته در IAS و درس‌های آموخته شده
  • تهدیدات و آسیب‌پذیری‌های سایبری در IAS
    • انواع تهدیدات سایبری (بدافزارها، حملات DDoS، حملات فیشینگ، تهدیدات داخلی و غیره)
    • آسیب‌پذیری‌های رایج در سیستم‌ها و شبکه‌های IAS
    • بررسی سطوح مختلف حملات سایبری (از حملات ساده تا حملات پیشرفته و هدفمند)
    • تحلیل انگیزه و اهداف مهاجمان سایبری در حوزه IAS
  • مفاهیم و اصول امنیت سایبری
    • محرمانگی (Confidentiality)، یکپارچگی (Integrity) و دسترس‌پذیری (Availability) (CIA Triad)
    • احراز هویت (Authentication)، تعیین مجوز (Authorization) و حسابرسی (Auditing) (AAA)
    • اصل کمترین امتیاز (Principle of Least Privilege)
    • دفاع در عمق (Defense in Depth)
    • مدیریت ریسک (Risk Management)

استانداردها، چارچوب‌ها و مقررات

  • استانداردها و چارچوب‌های امنیتی رایج در IAS
    • ISA/IEC 62443
    • NIST Cybersecurity Framework
    • NERC CIP
    • ISO 27001
  • مقررات و الزامات قانونی مرتبط با امنیت سایبری در صنایع مختلف
    • بررسی قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی مرتبط با امنیت سایبری IAS
    • تاثیر قوانین و مقررات بر پیاده‌سازی امنیت سایبری در سازمان‌ها
    • رعایت استانداردها و مقررات به عنوان بخشی از استراتژی امنیت سایبری

ارزیابی ریسک و مدیریت آسیب‌پذیری

  • فرآیند ارزیابی ریسک در IAS
    • شناسایی دارایی‌های حیاتی (Critical Assets)
    • شناسایی تهدیدات
    • ارزیابی آسیب‌پذیری‌ها
    • تعیین احتمال و تاثیر
    • تعیین سطح ریسک و اولویت‌بندی اقدامات
  • ابزارها و روش‌های ارزیابی ریسک
    • استفاده از ابزارهای خودکار برای اسکن آسیب‌پذیری‌ها
    • انجام تست نفوذ (Penetration Testing)
    • بررسی دستی تنظیمات امنیتی سیستم‌ها و دستگاه‌ها
    • مصاحبه با کارکنان و ذینفعان برای جمع‌آوری اطلاعات
  • مدیریت آسیب‌پذیری (Vulnerability Management)
    • شناسایی و گزارش آسیب‌پذیری‌ها
    • ارزیابی و اولویت‌بندی آسیب‌پذیری‌ها
    • رفع آسیب‌پذیری‌ها (Patching، Mitigation)
    • پیگیری و تایید رفع آسیب‌پذیری‌ها

تدابیر امنیتی فنی

  • Segmentation و Zone & Conduit
    • معرفی مفهوم Segmentation و اهمیت آن در IAS
    • پیاده‌سازی Zone & Conduit برای تقسیم‌بندی شبکه صنعتی
    • تعیین سطوح امنیتی مختلف برای Zone‌ها و Conduit‌ها
    • استفاده از فایروال‌ها و سایر دستگاه‌های امنیتی برای کنترل ترافیک بین Zone‌ها و Conduit‌ها
  • فایروال‌ها و IDS/IPS
    • نحوه عملکرد فایروال‌ها و IDS/IPS
    • پیکربندی و مدیریت فایروال‌ها و IDS/IPS در محیط‌های صنعتی
    • شناسایی و مسدود کردن ترافیک مخرب
    • استفاده از لیست‌های سفید (Whitelisting) و لیست‌های سیاه (Blacklisting)
  • امنیت شبکه
    • پروتکل‌های امنیتی شبکه (IPsec، TLS، SSH)
    • شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN)
    • شبکه‌های بی‌سیم امن (Wireless Security)
    • مانیتورینگ و تحلیل ترافیک شبکه
  • امنیت سیستم‌ها و دستگاه‌ها
    • Hardening سیستم‌عامل‌ها و برنامه‌ها
    • مدیریت Patch
    • کنترل دسترسی (Access Control)
    • احراز هویت چند عاملی (Multi-Factor Authentication)
    • نرم‌افزارهای ضد بدافزار (Anti-Malware)
  • امنیت برنامه‌های کاربردی
    • توسعه امن نرم‌افزار (Secure Software Development Lifecycle – SSDLC)
    • تست امنیتی برنامه‌ها (Static/Dynamic Analysis)
    • جلوگیری از حملات تزریق کد (Injection Attacks)
    • مدیریت Session و Cookie
  • رمزنگاری (Encryption)
    • الگوریتم‌های رمزنگاری متقارن و نامتقارن
    • استفاده از رمزنگاری برای حفاظت از داده‌ها در حالت انتقال و ذخیره‌سازی
    • مدیریت کلید (Key Management)
  • امنیت داده
    • طبقه‌بندی داده‌ها (Data Classification)
    • جلوگیری از نشت داده (Data Loss Prevention – DLP)
    • حفاظت از داده‌های حساس (PII، PHI)
    • حذف امن داده‌ها (Secure Data Disposal)

تدابیر امنیتی سازمانی

  • سیاست‌ها و رویه‌های امنیتی
    • تدوین و اجرای سیاست‌ها و رویه‌های امنیتی جامع
    • بررسی دوره‌ای و به‌روزرسانی سیاست‌ها و رویه‌ها
    • تطبیق سیاست‌ها و رویه‌ها با استانداردها و مقررات
  • آموزش آگاهی امنیتی (Security Awareness Training)
    • آموزش کارکنان در مورد تهدیدات سایبری و نحوه شناسایی و گزارش آن‌ها
    • برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های عملی
    • ارزیابی اثربخشی آموزش‌ها
  • مدیریت حوادث امنیتی (Incident Response)
    • تدوین و اجرای یک طرح پاسخ به حادثه (Incident Response Plan)
    • شناسایی، مهار، ریشه‌کنی و بازیابی از حوادث امنیتی
    • تحلیل و بررسی حوادث امنیتی
    • بهبود مستمر فرآیند پاسخ به حادثه
  • مدیریت تغییر (Change Management)
    • اجرای یک فرآیند مدیریت تغییر برای کنترل تغییرات در سیستم‌ها و شبکه‌ها
    • ارزیابی ریسک امنیتی تغییرات
    • تست و تایید تغییرات قبل از اعمال آن‌ها
  • امنیت فیزیکی (Physical Security)
    • تامین امنیت فیزیکی تجهیزات و تاسیسات صنعتی
    • کنترل دسترسی فیزیکی
    • نظارت تصویری
    • محافظت در برابر بلایای طبیعی
  • مدیریت ریسک شخص ثالث (Third-Party Risk Management)
    • ارزیابی و مدیریت خطرات امنیتی مرتبط با تامین‌کنندگان و پیمانکاران
    • بررسی قراردادها و توافق‌نامه‌های امنیتی
    • نظارت بر عملکرد امنیتی شخص ثالث

امنیت سیستم‌های خاص در IAS

  • امنیت SCADA
    • آسیب‌پذیری‌های خاص سیستم‌های SCADA
    • تدابیر امنیتی برای SCADA
    • استفاده از پروتکل‌های امنیتی در SCADA
  • امنیت PLC
    • آسیب‌پذیری‌های خاص PLC
    • تدابیر امنیتی برای PLC
    • برنامه‌نویسی امن PLC
  • امنیت DCS
    • آسیب‌پذیری‌های خاص DCS
    • تدابیر امنیتی برای DCS
    • یکپارچه‌سازی امنیت در DCS
  • امنیت HMI
    • آسیب‌پذیری‌های خاص HMI
    • تدابیر امنیتی برای HMI
    • کنترل دسترسی به HMI

ابزارها و فناوری‌های امنیتی

  • معرفی ابزارها و فناوری‌های امنیتی مورد استفاده در IAS
    • SIEM (Security Information and Event Management)
    • Threat Intelligence
    • Honeypots
    • Sandbox
    • Anomaly Detection
  • نحوه استفاده از این ابزارها و فناوری‌ها برای شناسایی و پاسخ به تهدیدات سایبری

سناریوهای عملی و Case Studies

  • بررسی سناریوهای عملی و Case Studies از حملات سایبری در IAS
    • تحلیل حملات واقعی و درس‌های آموخته شده
    • شبیه‌سازی حملات سایبری و تمرین پاسخ به آن‌ها
    • بررسی بهترین شیوه‌ها و راهکارهای موفق در امنیت سایبری IAS

مباحث تکمیلی

  • امنیت Cloud در IAS
    • چالش‌ها و ملاحظات امنیتی خاص در استفاده از Cloud در IAS
    • تدابیر امنیتی برای Cloud در IAS
  • امنیت اینترنت اشیا صنعتی (IIoT)
    • آسیب‌پذیری‌های خاص IIoT
    • تدابیر امنیتی برای IIoT
  • امنیت هوش مصنوعی (AI) در IAS
    • چالش‌ها و فرصت‌های امنیتی مرتبط با استفاده از AI در IAS
    • تدابیر امنیتی برای AI در IAS

آزمون و ارزیابی

  • آزمون کتبی برای ارزیابی درک شرکت‌کنندگان از مفاهیم و اصول امنیت سایبری IAS
  • آزمون عملی برای ارزیابی توانایی شرکت‌کنندگان در پیاده‌سازی تدابیر امنیتی در محیط‌های شبیه‌سازی شده

نکات مهم:

  • این سرفصل جامع است و می‌تواند بر اساس نیازهای خاص هر سازمان یا صنعت تنظیم شود.
  • این دوره آموزشی توسط متخصصان با تجربه در زمینه امنیت سایبری IAS ارائه می شود.
  • استفاده از مثال‌ها و Case Studies واقعی در طول آموزش به درک بهتر مفاهیم کمک شایانی خواهد کرد.
  • ارائه تمرین‌های عملی و کارگاه‌ها باعث  تقویت مهارت‌های شرکت‌کنندگان می گردد.
مباحث دوره امنیت سایبری در سیستم های اتوماسیون صنعتی

نظرات

متوسط امتیازات

0
بدون امتیاز 0 رای
Original price was: 38,950,000 تومان.Current price is: 29,950,000 تومان.
0 نقد و بررسی

جزئیات امتیازات

5 ستاره
0
4 ستاره
0
3 ستاره
0
2 ستاره
0
1 ستاره
0

دیدگاهها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

اولین نفری باشید که دیدگاهی را ارسال می کنید برای “امنیت سایبری در سیستم های اتوماسیون صنعتی”
لطفا برای ارسال یا مشاهده تیکت به حساب خود وارد شوید